Τι είναι η παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από την αύξηση του σωματικού βάρους και την αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων λίπους στο σώμα. Η παχυσαρκία εμφανίζεται συνήθως σταδιακά, είτε με συνεχή αύξηση του βάρους επί μήνες και χρόνια, είτε με σημαντικές αυξήσεις βάρους σε μικρό χρονικό διάστημα, π.χ. κατά την εφηβεία, μετά από κάποια ασθένεια ή κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η συσσώρευση λίπους στο σώμα οδηγεί σε μια σειρά από άλλες ασθένειες που είναι στενά συνδεδεμένες με τη παχυσαρκία, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπνική άπνοια, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, καρδιαγγειακά νοσήματα όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό, και άλλα. Τις τελευταίες δεκαετίες τα ποσοστά παχυσαρκίας στο γενικό πληθυσμό αυξάνονται ραγδαία, τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Ειδικά η εξάπλωση της παιδικής παχυσαρκίας είναι ανησυχητική και χρειάζεται άμεση επέμβαση με το που εμφανίζεται.
Ποια είναι τα αίτια της παχυσαρκίας;
Ο οργανισμός μας χρειάζεται για τη σωστή λειτουργία των οργάνων και ιστών του μια συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας που την λαμβάνει καθημερινά με τη τροφή. Αυτή η ποσότητα ενέργειας συχνά ονομάζεται βασικός μεταβολικός ρυθμός, καθώς είναι οι θερμίδες που καταναλώνονται από τον οργανισμό μας μέσα σε 24 ώρες απλά και μόνο για την λειτουργία του. Πέρα από αυτές τις θερμίδες του βασικού μεταβολικού ρυθμού, ο οργανισμός μας καταναλώνει και άλλες θερμίδες όταν κινούμαστε ή ασκούμαστε. Όσο οι θερμίδες που καταναλώνονται με τη τροφή είναι σε ισοζύγιο, δηλ. δεν ξεπερνούν, τις θερμίδες που χρειάζεται ο οργανισμός μας για τις βασικές ανάγκες του και για την άσκηση, το σωματικό μας βάρος παραμένει σταθερό. Όταν καταναλώνουμε περισσότερες θερμίδες από όσο χρειαζόμαστε, αυτή η περίσσεια ενέργεια αποθηκεύεται σε μορφή λίπους για να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον. Όταν το ισοζύγιο ενέργειας είναι θετικό (δηλ. μεγαλύτερη κατανάλωση από όσα καίμε) για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε εμφανίζεται η παχυσαρκία.
Ο λόγος που τα ποσοστά παχυσαρκίας αυξάνονται ραγδαία στον πληθυσμό είναι πως ο τρόπος ζωής μας έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 50-70 χρόνια. Σήμερα πια περνάμε πολλές ώρες ακίνητοι και καθισμένοι λόγω εργασίας ενώ μπορούμε πολύ εύκολα να καταναλώσουμε μεγάλες ποσότητες θερμίδων με ένα γεύμα λόγω των αλλαγών στις διατροφικές μας συνήθειες. Για πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη πως τα άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία φταίνε επειδή δεν μπορούν να ελέγξουν την όρεξή τους. Σήμερα πια αναγνωρίζουμε πως η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου συνδυασμού βιολογικών αιτιών, γενετικής προδιάθεσης, διατροφικών συνηθειών και τρόπου ζωής.